Pojęcie rezydencji podatkowej i rezydenta podatkowego ma kluczowe znaczenie dla osób fizycznych i spółek, prowadzących działalność gospodarczą w różnych krajach. Co oznacza bycie polskim rezydentem podatkowym. Co właściwie daje rezydencja podatkowa USA lub rezydencja podatkowa w Szwajcarii i jak ją uzyskać?
Czego dowiesz się z tego artykułu:
Ustalenie rezydencji podatkowej pozwala na określenie, w którym państwie należy zapłacić podatek. Przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się:
- czym jest rezydencja podatkowa,
- jak zostać polskim rezydentem podatkowym,
- czy miejsce wykonywania działalności zarobkowej ma znaczenie dla miejsca zapłaty podatku,
- czy zmiana rezydencji podatkowej w trakcie roku jest możliwa.
Co to jest rezydencja podatkowa?
Rezydencja podatkowa w danym kraju oznacza, że dana osoba fizyczna, jednostka organizacyjna lub osoba prawna płaci podatek od całości swoich dochodów osiągniętych zarówno w tym kraju, jak i za granicą. Jako przykład można wskazać, że rezydencja podatkowa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oznacza, że podatnik zapłaci podatek w Polsce zarówno od dochodu osiągniętego w Polsce, jak i np. w Czechach.
Prawidłowe ustalenie rezydencji podatkowej ma duże znaczenie dla optymalizacji podatkowej, ponieważ wiele krajów podpisało między sobą umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. W Polsce rezydencja podatkowa została uregulowana przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jak ustala się rezydencję podatkową w Polsce?
W zależności od jurysdykcji rezydencja podatkowa może być ustalana na różne sposoby. W Polsce decydują o tym dwie przesłanki:
- posiadanie na terytorium Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych,
- przebywanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej, niż 183 dni w roku podatkowym.
Spełnienie któregokolwiek ze wskazanych wyżej warunków oznacza, że dana osoba staje się rezydentem podatkowym w Polsce. Warto przyjrzeć się bliżej zwłaszcza pierwszej przesłance, ponieważ to zwykle ona budzi wątpliwości wśród podatników. W jaki sposób rozumieć ośrodek interesów życiowych?
Centrum interesów osobistych oznacza, że w danej lokalizacji osoba fizyczna posiada większość powiązań osobistych. Tam ma swój dom, rodzinę lub spędza większość czasu. Typowym przykładem będzie sytuacja, kiedy osoba fizyczna okresowo wyjeżdża do pracy za granicę, ale docelowo ma miejsce stałego zamieszkania ze swoją rodziną w Polsce.
Z kolei centrum interesów gospodarczych oznacza m.in. miejsce położenia źródeł przychodu. Przesłankę tą determinuje np. etatowa praca za granicą lub osiąganie zagranicznych dochodów z działalności gospodarczej prowadzonej osobiście. Innymi słowy, polski przedsiębiorca, który ma stałe miejsce zamieszkania w Polsce, ale czasami realizuje zlecenia dla zagranicznych kontrahentów, do celów podatkowych będzie miał polską rezydencję podatkową.
Warto przy tym zwrócić uwagę na wyrok NSA z dnia 28 września 2018 r., sygn II FSK 2653/16, w który wskazano, że dokonując oceny związku osoby fizycznej z danym krajem, należy wziąć pod uwagę wszystkie jej powiązania osobiste lub gospodarcze z określonym terytorium. Będzie to nie tylko miejsce wypłaty wynagrodzenia, ale też majątek, zaciągnięte kredyty, konta bankowe, czy działalność społeczna i kulturalna. Czasami kwestia rezydencji podatkowej może być naprawdę trudna do ustalenia!
Co więcej, w niektórych sytuacjach możliwa jest podwójna rezydencja podatkowa. Status rezydencji podatkowej określają wtedy reguły kolizyjne umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Przykład: Rezydencja podatkowa w Stanach Zjednoczonych
Podatkowa rezydentura za granicą jest ustalana na podstawie przepisów właściwych dla danego kraju. Dla przykładu w Stanach Zjednoczonych trzeba wykazać minimum jedną przesłankę:
- uzyskanie zielonej karty,
- wybór amerykańskiej rezydencji podatkowej,
- posiadanie ośrodka interesów życiowych w USA,
- pobyt w USA dłużej, niż 183 dni w roku podatkowym,
- przebywanie w USA dłużej, niż 31 dni w roku podatkowym pod warunkiem, że łączny pobyt w danym roku i w ciągu dwóch poprzednich lat wyniósł minimum 183 dni.
Przykład: Rezydencja podatkowa w Szwajcarii
Uzyskanie rezydencji podatkowej w Szwajcarii jest wyjątkowo proste. Wystarczy sam fakt zadeklarowania chęci zostania szwajcarskim rezydentem podatkowym. Konieczny jest też pobyt w Szwajcarii przez 30 lub 60 dni.
Ograniczony a nieograniczony obowiązek podatkowy i rezydencja podatkowa
Zgodnie z polskim prawem podatkowym wyróżnia się nieograniczony obowiązek podatkowy oraz ograniczony obowiązek podatkowy. Obowiązek nieograniczony dotyczy polskich rezydentów podatkowych i polega na tym, że w Polsce rozlicza się wszystkie dochody, także te, które zostały osiągnięte za granicą.
Ograniczony obowiązek podatkowy przysługuje podatnikom, którzy nie mają stałego miejsca zamieszkania w Polsce. Za dochody (przychody) osiągnięte na terytorium Rzeczypospolitej uznaje się dochody (przychody) m.in.:
- ze stosunku pracy, osiągniętych na podstawie stosunku służbowego, spółdzielczego stosunku pracy lub pracy nakładczej,
- z działalności wykonywanej osobiście niezależnie od miejsca wypłaty wynagrodzenia,
- z położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości lub praw do tej nieruchomości,
- z papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych,
- z tytułu przeniesienia własności udziałów lub akcji w spółce,
- z tytułu niezrealizowanych zysków.
Czy zmiana rezydencji podatkowej jest możliwa?
Wiesz już, czym jest rezydencja podatkowa, ale czy da się ją zmienić? Jak najbardziej jest to możliwe, ale wymaga wykazania ścisłych związków z konkretnym państwem. Nie wystarczy jedynie wyprowadzka do innego kraju lub założenie w nim spółki. Warto wystąpić o dokument rezydencji podatkowej (tzw. certyfikat rezydencji), choć nie ma on charakteru wiążącego. Wydaje go organ podatkowy właściwy dla danego państwa.
Chcesz zmienić kraj rezydencji podatkowej? A może prowadzisz działalność w kilku krajach i nie jesteś pewien, w którym z nich powinieneś się rozliczać? Skorzystaj z naszych usług!
Nasi specjaliści wyjaśnią, jak zostać rezydentem w Polsce lub w innym kraju, jak zmienić rezydencję podatkową i potwierdzić swój status rezydencji. Wyróżnia nas wieloletnie doświadczenie w zakresie prowadzenia spraw podatkowych oraz obsłudze przedsiębiorców!
