Fundacja rodzinna

Fundacja rodzinna – co to takiego?

Fundację rodzinną najłatwiej porównać do skarbca. Pozwala ona na oddzielenie od siebie majątku oraz spadkobierców, a jednocześnie zapewnia środki na prowadzenie rodzinnego biznesu i realizację przyjętych wartości. Utworzenie fundacji rodzinnej następuje na drodze formalnej, więc fundator zyskuje możliwość egzekucji stosowanych mechanizmów.

Z punktu widzenia obowiązujących przepisów fundacja rodzinna jest osobą prawną powołaną w celu gromadzenia majątku oraz zarządzania mieniem w interesie beneficjentów i spełniania na ich rzecz świadczeń. Każda fundacja musi mieć określony cel szczegółowy, który będzie wskazany w statucie.

Czy polska fundacja rodzinna może prowadzić działalność gospodarczą?

Jako osoba prawna fundacja rodzinna ma prawo do prowadzenia działalności gospodarczej w celu aktywnego pomnażania i zabezpieczania majątku.

Zgodnie z przepisami fundacja rodzinna może prowadzić działalność gospodarczą w obszarach enumeratywnie w nim wymienionych na preferencyjnych warunkach podatkowych.

TE OBSZARY SĄ ZWOLNIONE Z CIT!

Pozostałe działalności gospodarcze są opodatkowane w wysokości 25%.

Biznes, który może być prowadzony przez fundację rodzinną z preferencją podatkową, to:

• zbywanie mienia;
• najem, dzierżawa lub udostępnienie mienia do korzystania na innej podstawie;
• przystępowanie do spółek prawa handlowego, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz innych podmiotów działających na podobnej zasadzie – zarówno krajowych, jak i zagranicznych;
• nabywanie i zbywanie papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
• udzielanie pożyczek spółkom handlowym, w których fundacja rodzinna jest wspólnikiem lub udziałowcem albo na rzecz beneficjentów;
• obrót zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z jej działalnością;
• wytwarzanie produktów roślinnych lub zwierzęcych wytworzonych metodami innymi niż przemysłowe;
• gospodarka leśna.

Fundator a beneficjent fundacji rodzinnej. Na czym polega różnica między nimi?

Fundacja rodzinna musi mieć wyznaczonego jednego lub kilku fundatorów. Może nim być wyłącznie osoba fizyczna dysponująca pełną zdolnością do czynności prawnych. Dzięki temu może on w nieskrępowany sposób zajmować się sprawami fundacji i dbać o jej rozwój. Jeżeli osoba prawna jest tworzona w testamencie, fundator może być wyłącznie jeden.

Z kolei beneficjent to osoba, która z założenia fundacji rodzinnej czerpie korzyść, ponieważ otrzymuje od niej świadczenia. Z reguły beneficjentami są członkowie najbliższej rodziny fundatora (np. współmałżonek, zstępni). Statut może jednak uznawać za beneficjenta osoby trzecie spoza kręgu potencjalnych spadkodawców, a nawet organizacje NGO.

Jak wygląda założenie fundacji rodzinnej krok po kroku?

Z założeniem fundacji rodzinnej wiąże się konieczność zrealizowania szeregu działań, a cały proces przypomina nieco zakładanie spółki prawa handlowego.

• Oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej – pierwszym krokiem jest złożenie oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej. Można tego dokonać w testamencie albo akcie założycielskim, dla którego niezbędna jest forma aktu notarialnego. Z chwilą złożenia oświadczenia powstaje fundacja rodzinna w organizacji. Może ona już we własnym imieniu nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, dysponuje zdolnością sądową oraz procesową.
• Ustanowienie statutu fundacji rodzinnej – drugim etapem jest sformułowaniem postanowień statutu, czyli aktu organicznego na podstawie którego działa fundacja rodzinna. Statut powinien czynić zadość formie aktu notarialnego i zawierać takie elementy, jak:
  • nazwę, siedzibę i cel fundacji;
  • kwestie dotyczące beneficjentów;
  • czas trwania fundacji, jeżeli jest on ograniczony;
  • wartość funduszu założycielskiego;
  • zasady powoływania i odwoływania członków organów fundacji rodzinnej;
  • zasady podziału majątku polikwidacyjnego.

  W statucie można również umieścić regulacje dotyczące zasad współdziałania organów fundacji, wytyczne dotyczące inwestowania majątku czy zasady tworzenia jednostek terenowych. Po ustanowieniu aktu organicznego niezbędne jest powołanie organów wymaganych przez ustawę lub statut.

• Wniesienie funduszu założycielskiego – aby fundacja rodzinna mogła funkcjonować, potrzebuje majątku początkowego, określanego mianem funduszu założycielskiego. Jego wysokość to przynajmniej 100 tysięcy złotych i powinien on zostać wniesiony przed wpisem osoby prawnej do rejestru lub w ciągu dwóch lat od dnia wpisu, jeżeli fundacja została ustanowiona w formie aktu notarialnego.
• Wpis fundacji rodzinnej do właściwego rejestru – ostatni etap procesu zakładania fundacji rodzinnej to złożenie wniosku o jej wpis do rejestru prowadzonego przez Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim.Zarówno zakładanie fundacji rodzinnej, jak i prowadzenie jej spraw wymaga doskonałej znajomości obowiązujących przepisów, w tym sektorowych związanych z konkretnymi sektorami biznesu, do których ograniczone są możliwości zarobkowe fundacji. Aby zapewnić sobie gwarancję zgodności działań z prawem i zmaksymalizować efektywność założeń biznesowych, warto powierzyć założenie oraz bieżącą obsługę prawną fundacji Kancelarii Oniszczuk & Associates.

Jak działa fundacja rodzinna?

Fundacja rodzinna działa za pośrednictwem swoich organów, do których należą:

• zarząd – prowadzi sprawy fundacji i reprezentuje ją na zewnątrz, a także realizuje cele wskazane w statucie;
• rada nadzorcza – monitoruje prawidłowość prac zarządu, w tym rzetelność realizacji postanowień statutu;
• zgromadzenie beneficjentów – organ o charakterze uchwałodawczym.

Prawidłowe określenie w statucie relacji między poszczególnymi organami jest niezbędne, aby fundacja rodzinna mogła funkcjonować bez zakłóceń.

Fundacja rodzinna – opodatkowanie

Opodatkowanie fundacji rodzinnej wprowadza możliwość rozliczenia się z fiskusem na preferencyjnych warunkach. Wniesienie majątku do fundacji jest całkowicie transparentne na gruncie podatków dochodowych PIT oraz CIT. Dopiero w momencie, kiedy świadczenie jest przekazywane beneficjentom, osoba prawna opłaca podatek CIT według stawki 15%.

Beneficjenci będący osobami fizycznymi nie płacą podatku PIT od otrzymanych świadczeń, jeżeli należą do najbliżej rodziny fundatora. Krąg ten obejmuje samego fundatora wraz ze współmałżonkiem, wstępnych, zstępnych, rodzeństwo, ojczyma, macochę i pasierbów. Opodatkowanie pozostałych osób fizycznych zależy od przynależności do grupy podatkowej:

• w I i II grupie podatkowej PIT wynosi 10%;
• w pozostałych przypadkach PIT wynosi 15%.

Właściwie skonstruowana, polska fundacja rodzinna może służyć jako wehikuł do optymalizacji podatkowej, będąc m.in. alternatywą dla estońskiego CIT.

Jakie są zalety fundacji rodzinnej?

Założenie fundacji rodzinnej stwarza bezpieczną przystań do ochrony i gromadzenia majątku. Jest to sposób, aby fundator mógł wycofać się z biznesu bez uszczuplenia dochodów, dbając jednocześnie o członków swojej rodziny. Struktura osoby prawnej dostarcza mechanizmów zapobiegających rozdrobnieniu aktywów, ale też pozwalających na ich pomnażanie. W fundacji rodzinnej majątek rodzinny jest oddzielony od beneficjentów, co redukuje ryzyko ewentualnych sporów.

Konstrukcja fundacji rodzinnej umożliwia zaplanowanie sukcesji z wieloletnim wyprzedzeniem, aby kolejne pokolenia mogą prosperować dzięki działaniom swoich poprzedników.

Obsługa prawna fundacji rodzinnych przez Kancelarię Oniszczuk & Associates

Kancelaria Oniszczuk & Associates zapewnia kompleksowe wsparcie prawne na każdym etapie funkcjonowania fundacji rodzinnej. Jak możemy Ci pomóc?

• formułujemy postanowienia statutu fundacji, dbając w szczególności o jego newralgiczne elementy, jak określenie kręgu beneficjentów, określenie zasad wypłaty świadczeń czy zdefiniowanie wewnętrznych mechanizmów kontrolnych zapewniających transparentność;
• przeprowadzamy rejestrację fundacji rodzinnej, dochowując niezbędnych formalności i wspierając fundatora w identyfikacji aktywów mogących być źródłem dla funduszu założycielskiego;
• dbamy o prawidłowość w relokacji aktywów do majątku fundacji, jak nieruchomości, udziały w spółkach czy prawa IP;
• zapewniamy bieżącą obsługę prawną fundacji rodzinnej, zarządzamy jej ryzykiem prawnym i gospodarczym, a także koordynujemy przeprowadzane przez nią inwestycje.